เรื่องนี้ก่อน รปห ก็เริ่มมีบ้าง แต่หลัง รปห นี่เป็นเอาหนักมาก

Somsak Jeamteerasakul

การที่เสื้อแดงจำนวนไม่น้อย โดยเฉพาะคนที่ใช้ชีวิต"ออนไลน์"แบบ "ใต้ดิน" (คือฟังวิทยุแดง, แชร์ข้อความทางไลน์ ที่โจมตีเจ้าแบบตรงๆ) หันมาโฟกัสโจมตีที่พระเทพเป็นตัวบุคคล เป็นอะไรที่พิลึกมากในความเห็นผม

เรื่องนี้ก่อน รปห ก็เริ่มมีบ้าง แต่หลัง รปห นี่เป็นเอาหนักมาก ขนาดเรื่องที่ไม่น่าจะเกี่ยวกับพระเทพเป็นตัวบุคคล เช่น กรณีจับ ๑๔ คน ในไม่กี่วันนี้ ก็กลายเป็นเรื่องโจมตีพระเทพเป็นการเฉพาะได้

เรียกว่า แทบทุก คนที่ทำรายการ "ใต้ดิน" ในหมู่เสื้อแดง จาก สุรชัย, ไปถึง อ.หวาน, โรส ลอนดอน, ป้าดีเค, ยุทธแอลเอ ฯลฯ ไปถึงแม้แต่ ชูพงษ์-เพียงดิน ล้วนแสดง"อาการ"ออกมาในทางนี้ทั้งนั้น (กรณีชูพงษ์นี่ มีความซับซ้อนอยู่ คือด้านหนึ่งชูพงษ์อาจจะเป็นคนเดียวในหมู่วิทยุใต้ดินที่ยืนยันว่า ไม่มีประเด็นเรื่อง "น้องแย่งบัลลังก์พี่" แต่ขณะเดียวกัน ในการพูดหลายครั้ง ก็เออๆออๆไปกับแนวทางโจมตีพระเทพด้วย โดยเฉพาะการที่ชูพงษ์ออกรายการคู่กับเพียงดินเป็นหลัก ซึ่งกรณี เพียงดิน นี่ "อาการหนัก" เลยเรื่องนี้)

"อาการ" แสดงออกล่าสุดของกรณีนี้ คือมีการแชร์ภาพ พระเทพนั่งอยู่กับเปรม ประยุทธ์ ฯลฯ (ภาพประกอบด้านซ้ายมือ) แล้วก็เขียนหรือพูดกันเป็นเรื่องการเมืองไปใหญ่โต กรณีเพียงดิน ที่เพิ่งพูดนี่ ไม่รู้จะหัวเราะหรือร้องไห้ดี คือในคลิปที่พูดเรื่องนี้ เขาอุตส่าห์เสริช "เจอ" ข่าวจริงๆเกี่ยวกับเรื่องนี้ แต่ "ไม่มีเวลาอ่าน" (เขาพูดคำนี้เอง) แต่ก็อุตส่าห์พูดเป็นตุเป็นตะต่อไปได้ในเชิงเรื่องพระเทพมา "ยุ่งการเมือง" ฯลฯ - เสียแรงเรียนถึงระดับ "ด๊อก" จริงๆ ชุ่ยสัปเพล่าได้ขนาดนี้

ความจริง ตั้งแต่แรกที่ผมเห็นภาพนี้ ผมก็ว่า น่าจะเป็นภาพงานที่เป็นทางการอะไรสักอย่าง ที่จัดในที่สาธารณะ ไม่ใช่การ "ประชุม" หรือ พระเทพ "เรียกประชุม" ลับ หรือทรงเรียกประชุมการเมืองอะไรเลย ไม่มีใครเขาจะประชุม วางแผน บงการ อะไรแบบนั้น ในลักษณะสาธารณะแบบนี้หรอก

ความจริงคือ นี่เป็นภาพงานเลี้ยงอาหารค่ำบนเรือในแม่น้ำเจ้าพระยา เพื่อชมพลุที่จีนเอามาแสดงเชิดชูพระเทพในวันเกิด ซึ่งเป็นธรรมดาของงานแบบนี้ ทีบรรดาคนใหญ๋คนโตของรัฐบาลและวังจะไปร่วมด้วย และทูตจีนก็ไปร่วมด้วย (ถ้าสมมุติสมัยนี้ ยิ่งลักษณ์ยังอยู่ ก็จะต้องไปนั่งโต๊ะแบบนี้แหละ)

ดูข่าวในไทยรัฐ ที่นี่ (ผมตัดบางส่วนมาเป็นภาพประกอบด้านขวา)
http://www.thairath.co.th/content/507633

ผมว่ามีความน่าสนใจเกี่ยวกับ "อาการ" โฟกัสที่พระเทพของเสื้อแดงที่ว่า นี้อยู่ ๒-๓ ประการ คือ เป็นเรื่องในเชิงจิตวิทยา ที่ผมเคยพูดไปแล้ว ในแง่ที่ถ้าเชื่อว่า มี "ศึกชิงบัลลังก์" หนัก ก็จะรู้สึกว่า ฝ่าย "วัง" กำลังแย่แล้วอะไรแบบนั้น

อีกประการหนึ่ง น่าสังเกตด้วยว่า พอโฟกัสที่พระเทพ ก็มีแนวโน้มที่จะ "ว่างเว้น" เรื่องพระบรมฯ ตามไปด้วย คือราวกับว่า ปัญหาเรื่องเจ้านั้น พระเทพมีปัญหา พระบรมฯไม่มีปัญหา (ล่าสุด เร็วๆนี้ ถึงกับมีการแชร์คลิปเสียงที่พูดกันว่า เป็น "ข่าวกรอง" ว่า พระบรมฯถ้าได้เป็นกษัตริย์จะเลิก ๑๑๒ อะไรโน่นเลย)

ประการสุดท้าย ที่ผมว่าน่าสนใจคือ ในความรู้สึกของผม เรื่องนี้ มันสะท้อนวัฒนธรรมอะไรอย่างหนึ่ง ที่แชร์ร่วมกัน ไม่ว่าจะเสื้อเหลือง หรือเสื้อแดง คือเรื่องการ "ยึดติดตัวบุคคล"

ในฝ่ายเสื้อเหลืองคือ ยึดติดในหลวง (และพระเทพ) ในขณะที่เสื้อแดง ที่ทำการโจมตีพระเทพเป็นการเฉพาะ ก็เป็นภาพสะท้อนการยึดติดที่ตัวบุคคลนี้เหมือนกัน แต่เป็นคนละด้านของความรู้สึก และที่สำคัญ ผมคิดว่า นี่เป็นวัฒนธรรมหรือระบบคิดแบบเดียวกันกับที่เสื้อแดงจำนวนมากยึดติดตัวบุคคลในเชิงชื่นชม กรณีทักษิณ-ยิ่งลักษณ์ ด้วย

คือถ้าจะเขียนแบบคร่าวๆ ก็จะเป็นทำนองนี้ว่า

เสื้อเหลือง ยึดติดตัวบุคคล ในแง่ชื่นชม ที่ในหลวง-พระเทพ และยึดติดตัวบุคคลในด้านกลับ ในแง่เกลียด ที่ทักษิณ-ยิ่งลักษณ์

เสื้อแดง ยึดติดตัวบุคคล ในแง่ชื่นชม ที่ทักษิณ-ยิ่งลักษณ์ และยึดติดตัวบุคลลในด้านกลับ ในแง่เกลียด ที่พระเทพ (และในหลวง)

...............

หมายเหตุ: ปัญหาที่พูดนี้ เป็นคนละประเด็นกับการให้ความสำคัญ หรือสนใจในแง่ บทบาทของตัวบุคคล กรณีหลังนี่ ความจริง ผมเป็นคนนึงในหมู่นักวิชาการทีให้ความสำคัญกับการพิจารณาถึงบุคคลิก ความคิด ในเชิงตัวบุคคล ของคนทีมีบทบาทสำคัญๆในประวัติศาสตร์ (นักวิชาการสมัยใหม่ส่วนใหญ่จะ โฟกัส ในเชิง "โครงสร้าง") แต่เรื่องนี้ (ซึ่งถ้าจะอธิบายให้รอบด้านจะ ยาวมาก) เป็นคนละเรื่องกับลักษณะ "ยึดติดตัวบุคคล" ที่ผมพูดถึง ในแง่เสื้อแดง-เสื้อเหลือง ที่ว่า ซึ่งเป็นเรื่องในเชิง "ความรัก-เกลียด" ในแง่ตัวบุคคลเป็นหลัก คือเป็นปัญหาในเชิงวัฒนธรรม หรือค่านิยมเป็นหลัก ไม่ใช่เรื่องการวิเคราะห์ทำความเข้าใจในแง่บทบาท บุคคล ฯลฯ ของตัวบุคคล ในปริบทของสภาพแวดล้อมและ "โครงสร้าง" ทางประวัติศาสตร์

 

 

Somsak Jeamteerasakul 29.6.2015